روش تفسیر تجزیه‌ای
در روش تجزیه‌اى، برنامۀ مفسر در چهارچوب خود قرآن تنظیم مى‌شود. در این روش مفسر، آیه به آیۀ قرآن را بر طبق تسلسلى که در تنظیم آیات در مصحف کریم، شکل‌گرفته است، تفسیر مى‌کند، یعنى آیات قرآن را به‌صورت قطعاتى تقسیم کرده، هر قطعه را با افزارهاى مورداطمینان براى تفسیر، از قبیل، ظهور لفظى آیه، روایاتى که در آن مورد رسیده، حکم عقل، با توجه به آیات دیگرى که به این آیه یا آیات، ازآنجاکه مفهوم مشترکى دارند، مربوط مى‌گردد تا آنجا که بتواند پرتوى بر مدلول قطعۀ مورد تفسیر بیفکند و نیز با توجه به سیاق دیگر آیات واقع تحت این سیاق تا با همۀ این خصوصیات در تفسیر خود، موردتوجه قرار گیرند. طبعاً وقتى ما دربارۀ تفسیر تجزیه‌اى بحث مى‌کنیم، مقصود ما امروز کامل‌ترین و گسترده‌ترین صورت پیشرفتۀ آن است، زیرا تفسیر تجزیه‌اى حرکت تدریجى و تاریخى‌اش را از توضیحاتى ساده پیرامون برخى از آیات شروع کرده تا به‌صورت کامل فعلى رسیده و بال و پرش را بر همۀ قرآن گسترده است. تاریخ این روش تفسیر، از عهد صحابه است، تفسیر تجزیه‌اى در آغاز، مشتمل بر شرحى از جزء جزء آیات در مورد برخى از قطعات قرآن بود و گاهى به توضیح کلمات نیز مى‌پرداخت. آنگاه باگذشت زمان نیاز به تفسیر قرآن، همۀ آیات را، فراگرفت تا جایی که مفسرانى مانند ابن ماجه، طبرى و دیگران در کتاب‌های تفسیر خود در اواخر قرن سوم و اوایل قرن چهارم همۀ قرآن را تفسیر کردند و پیشرفته‌ترین نمونۀ تفسیر تجزیه‌اى را نشان دادند.
